● مهمترین لحظه تاریخ
در آن لحظات حساس، طنین اذان ظهر سراسر بیابان را فراگرفت. مردم خود را برای ادای نماز ظهر آماده کردند و پیامبر صلی الله علیه واله نماز ظهر را با آن اجتماع کثیر وبی نظیر اقامه فرمودند.
سپس امیرالمؤمنین علیه السلام را فرا خواندند و با خود بر فراز منبر بردند و یک پله پایین تر، در سمت خودشان ایشان را قرار دادند، این در حالی بود که عدّه ای از منافقین دور منبر ایستاده بودند.
پیامیر اکرم صلی الله علیه واله بعداز حمد خداوند متعال وبیان کلمات دُرر بار خویش دربارهی توحید و بیان صفات کمال حق تعالی، یادآور گذشته عرب و زندگی و عقاید آنان شدند، سپس به بیان زحماتی که آنحضرت در این مدّت برای هدایت مردم متحمل شدند پرداختند. بعد قسمت عمده ای از احکام حلال و حرام دین خدا بصورت کلّی بیان فرمودند.
اتّصال قرآن و اهلبیت علیهم السلام با یکدیگر و اینکه از یکدیگر جدا نمی شوند، و ولایت و امامت علی بن ابیطالب علیه السلام و اولادش تا امام مهدی صلوات الله علیهم رابیان فرمودند و فضائل و مناقب امیرالمؤمنین علیه السلام را نیز یادآور شدند، و آیاتی درباره علی بن ابیطالب علیه السلام بیان فرمودند.۱
ازجمله، فرمودند:
*یَا أیُّهَا الرَّسُولَ بَلِّغ مَا أُنزِلَ إِلَیکَ مِن رَبِّکَ وَإِن لَم تَفعَل فَمَا بَلَّغتَ رِسَالَتَهُ واَللهُ یَعصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللهَ لاَ یَهدِی القَومَ الکَافِرِینَ.* ۲
سپس فرمودند:
ای مردم، من کوتاهی نکردم در تبلیغ آنچه خدا بر من نازل کرده ومن سبب نزول این ایه رابیان میکنم. جبرئیل سه مرتبه بر من نازل شد و مرا از طرف خداوند متعال امر کرد که در این مکان اعلام کنم به هر سفیدی و سیاهی از هر قبیله ای که علی بن ابیطالب علیه السلام وصی و جانشین و امام بعداز من است.
او بعـد از خـدا و رسولــش ولـیّ و صاحـب شمـا و اولـی بر همــهی
شما از خود شماست و در اینباره خداوند بر من آیه ای نازل نموده است:
*إِانَّمَا وَلِیُّکُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَالَّذیِنَ آمَنُوا الَّذیِنَ یُقِیمُونَ الصَّلاهَ وَ یُؤتُونَ الزَّکاهَ وَ هُم راکِعونَ*۱
ترجمه: جز این نیست که ولیِّ شما خداست و رسول او و مؤمنانی که نماز می خوانند و همچنان که در رکوع اند انفاق می کنند.
من از جبرئیل خواستم که از خداوند بخواهد، مرا از تبلیغ این امر عفو کند، چون به کمی مؤمنین و زیادی منافقین و استهزا کنندگان به اسلام علم دارم، که خداوند درکتابش می فرماید:
*…یقولون بألسنتهم ما لیس فی قلوبهم…*۱
سپس فرمودند:
مَعاشِرالنّاس، هُوالاِمامُ المُبین
روی برنگردانید از ولایت او
فَهُوَالَّذی یَهدی اِلی الحَق وَیَعملُ بِه.
اوست که هدایت به حق می کند وعمل به حق می نماید.
وَیزهَقُ الباطِلُ وَینهی عَنه..
باطل را او از بین میبرد واز آن نهی می کند…
إنَّه اَوّل مِن آمِنَ بِالله وَرَسولِه
او اولین کسی بود که ایمان بخدا ورسولش آورد.
مَعاشِرالنّاس، فَضَّلوه فَقَد فَضَّلهُ الله
اورا فضیلت دهید که خدا او را فضیلت داده است.
درقسمتی دیگر از خطبه کلماتی درباره علی بن ابیطالب علیه السلام فرمودند که در هیچ مورد دیگری مانند ندارد (متن کامل خطبه در فصل های بعد ارائه شده است.)
سپس فرمودند:
أَیُّهَاالنّاس، مَن أَولَی النّاسِ بِالمُؤمِنینَ مِن اَنفُسِهِم؟
ای مردم، سزاوارترین فرد مؤمنان از خود آنان کیست؟
مردم پاسخ دادند: خداوند و پیامبر او بهتر می دانند.
● نحوه معرفی مـولا
سپس بازوی علی علیه السلام را گرفتند و علی علیه السلام دستان مبارکش را به طرف آنحضرت بلند کردند و رسول خدا صلی الله علیه واله، آنحضرت را بالا برد، به حدّی که پاهای مبارک مولا به زیر زانوهای رسول خدا رسید، سپس فرمودند:
ألستُ أولی بِکُم مِن أنفُسِکُم؟ قالوا بِأجمَعهُم: اللُّهمَّ بَلی
درادامه فرمودند:
إنَّ الله مَولای، أنَا مَولی المُؤمِنین، وَأَنَا أولَی بِهِم مِن أَنفُسَهِم و مَن کُنتُ مَولاه فَعَلیًّ مَولاه
خداوند مولای من ومن مولای مؤمنان هستم و برآنها از خوشان اولی وسزاوار ترم ای مردم ؛
هرکس که من مولا ورهبر اوهستم، علی هم مولا ورهبراوست.
رسول اکرم صلی الله علیه واله این جمله آخر را سه مرتبه تکرار نمود و به نقلی از احمد حنبل در مسند، چهار مرتبه تکرار کردند.سپس ادامه داد:
اَللّهُمَّ والِ مَن والاه وَ عادَ مَن عاداه وَ أحَبَّ مَن أحَبَّه وَ أبغَضَ مَن أبغَضَه وَ أنصُر مَن نَصَرَه وَاخذُل مَن خَذَلَه، وَ أدِرِ الحَقَّ مَعَهُ حَیثُ دارَ.
خداوندا دوست بدار کسی را که علی را دوست بدارد و دشمن بدار کسی را که علی را دشمن بدارد، خدایا یاران علی را یاری کن و دشمنان او را خوار وذلیل گردان.پروردگارا علی علیه السلام را محور حق قرار بده
هنوز اجتماع با شکوه به حال خود باقی بود که فرشته ی وحی فرود آمد و به پیامبر گرامی صلی الله علیه واله بشارت داد که :
*…الیوم اکملت لَکُم دِینَکُم وَ اتممت عَلَیکُم نِعمَتِی وَ رَضَیتُ لَکُمُ الإسلاَمَ دِیناً…*۱
ترجمه: من امروز دین شما را برشما کامل کردم، ونعمت خودم را بر شما تمام نمودم، و راضی شدم که اسلام دین شما باشد.
دراین لحظه صدای تکبیر پیامبر صلی الله علیه واله بلند شد وفرمود:
اَللهُ اَکبَرُ عَلی إکمالِ الدّینِ وَ إتمامِ النِّعمَهِ وَ رِضَی الرَّبِّ
بِرسالَتی وَ الوَلایَهَ لِعَلیِّ مِن بَعدی.
الله اکبر، خدا را سپاسگذارم که دین خود را کامل کرد ونعمت خود را به پایان رسانید و از رسالت من و ولایت حضرت علی علیه السلام پس از من خشنود شد.
و……….
